บทที่3 เรื่องเทคนิคการถ่ายภาพชัดตื้น
85mm. F1.8 S1/2500 iso 100
การถ่ายภาพชัดตื้น หรือการถ่ายภาพแบบหน้าขัดหลังเบลอ เป็นการถ่ายภาพที่ทำให้แบบของเรานั้นเด่นชัดขึ้นมามากกว่าจุดอื่นๆในภาพ เป็นการสร้างจุดเด่นขึ้นมา ดึงดูดผู้พบเห็น ผมเชื่อว่าหลายๆคนที่เพิ่งหัดถ่ายภาพยังสงสัยอยู่ว่าต้องทำยังไงถึงจะได้ภาพชัดนตื้น เพราะว่าลองถ่ายเองยังไงก็ไม่เห็นมันจะเป็นสักที วันนี้ผมมีเทคนิคที่ได้ผลแน่นอนมาบอกกับทุกๆคนครับ มีหลักจำง่ายๆครับลองอ่านกันดู สิ่งที่มีผลต่อการทำชัดตื้น
1) ทางยาวโฟกัส ยิ่งทางยาวโฟกัสมาก ชัดตื้นยิ่งมาก
เมื่อเราใช้เลนส์ที่มีทางยาวโฟกัสสูงๆ เช่น 85 MM., 100MM., 200 MM., 300MM. หรือมากกว่า จะสังเกตได้ว่ารูปที่ออกมาจะเป็นชัดตื้นอย่างง่ายดาย ลองทดสอบดูง่ายๆครับ ให้เรายืนห่างจากแบบที่เราถ่ายระยะ 2 เมตร แล้วใช้เลนส KIT ที่ซื้อติดมากับกล้อง เช่น 18-55 MM ถ่ายแบบที่ช่วงซูม 18 MM. เปิด F4 (ส่วนสปีดเท่าไรก็ได้ครับ ตามสภาพแสง อย่าให้ต่ำมากจนรูปเบลอเป็นใช้ได้) จะเห็นได้ว่าภาพจะเป็นชัดลึก หรือชัดทั่วทั้งภาพ แต่ถ้าเราเอาเลนส์ 85 MM. มายืนถ่ายที่เดียวกัน F เท่ากัน รูปที่ได้จะเป็นชัดตื้นมากกว่า ลองทดสอบดูนะครับจะเห็นความแตกต่าง เทคนิคนี้สามารถนำเอาไปใช้ได้กับกล้องคอมแพคได้ด้วยนะครับ เนื่องจากเซนเซอร์รับภาพของกล้องคอมแพคนั้้นเล็กมากๆ ถ่ายยังไงก็ทำชัดตื้นไม่ได้ แต่ถ้ากล้องของเราสามารถซูมได้เยอะๆก็ให้เว้นระยะไกลจากแบบหน่อยเพื่อให้กล้องโฟกัสได้แล้วทำการซูมเข้าหาแบบ เท่านี้ก็ได้ภาพชัดตื้นขึ้นมาแล้วรับ ข้อควรระวังการใช้เลนส์ที่มีความยาวโฟกัสสูงๆจะต้องระวังเรื่องภาพสั่นเบลอ ซึ่งผู้ใช้จะต้องรับน้ำหนักเลนส์มีที่้ำนหนักมากกว่าเลนส์ที่มีทางยาวโฟกัสต่ำ แก้ไขได้โดยการใช้ขาตั้งกล้องดีๆสักตัวให้มันมาถือกล้องแทนเรา แต่ถ้าไม่มีขาตั้งกล้องก็ต้องดูเรื่องสปีดชัตเตอร์ที่ไม่ควรจะต่ำกว่าทางยาวโฟกัส เช่น เราใช้เลนส์ 100 MM. สปีดเชตเตอร์ที่จะทำให้ถ่ายได้ภาพคมชัดก็คือ1/100 วินาที แต่ถ้าเป็นกล้องตัวคูณ หรือกล้องชนิด APS-C ที่มีเซนเซอร์รับภาพเล็กกว่าฟิล์ม จะต้องเอาค่าทางยาวโฟกัสคูณกับค่าแฟคเตอร์ของกล้องด้วย เช่น CANON ก็คูณด้วย 1.6
กลายเป็น 160MM. สปีดที่ควรใช้ก็คือ 1/160 วินาที
70-200mm. F2.8 S1/1000 iso 100
2) ขนาดรูรับแสงยิ่งรูรับแสงกว้าง ชัดตื้นยิ่งมาก
เลนส์ที่มีรูปรับแสงกว้าง เช่น F1.2 , F1.4 , F2.8 เมื่อเปิดรูรับแสงกว้างภาพที่ได้จะเกิดชัดตื้นได้ง่าย แต่ถ้าเลนส์ที่มีรูปรับแสงแคบกว่านี้ เช่น F5.6 , F8 , F11 หรือมากกว่า ลักษณะชองภาพที่ได้จะเป็นภาพชัดลึกมากกว่า ซึ่งเหมาะกับการถ่ายวิวที่ ต้องการความคมชัดทั่วทั้งภาพ ***ถ้าเราไม่มีเลนส์ที่รูรับแสงกว้างๆ (เพราะค่าตัวเลนส์ค่อนข้างสูง) เราไม่ต้องกังวลมากไปครับ จริงๆยังมีวิธีที่ทำให้เกิดภาพชัดตื้นได้อีกโดยใช้เลนส์อะไรก็ได้ที่เรามี ไม่จำเป็นต้องรูรับแสงกว้างเสมอไป โดยทำตามวิธีในข้อ 1 หรือ ข้อ 3 ก็ได้ครับ ได้ภาพชัดตื้นเหมือนกัน
3) ระยะห่างยิ่งอยู่ใกล้แบบมาก ชัดตื้นยิ่งมาก
ในหัวข้อนี้จะมีผลมากที่สุดครับ เพราะเมื่อเราโฟกัสใกล้ๆวัตถุ ฉากหลังจะเบลอและถูกดึงออกห่างจากวัตถุที่เราถ่ายโดยอัตโนมัติ จึงทำให้เกิดภาพชัดตื้นได้อย่างง่ายดาย หากเราสามารถถ่ายได้ใกล้มากๆ ต่อให้เราใช้รูรับแสงแคบเช่น F8 เราก็ยังได้ภาพชัดตื้นครับ สำหรับคนที่ใช้กล้องคอมแพควิธีนี้จะทำให้เกิดภาพชัดตื้นได้ง่ายที่สุดครับ สังเกตุว่าเวลาเราปรับไปที่โหมดมาโครเพื่อถ่ายวัตถุให้ได้ใกล้ที่สุด แล้วเราเอากล้องไปจ่อกับวัตถุที่เราจะถ่าย ไม่ว่าถ่ายยังไงก็เป็นภาพชัดตื้นตลอด
4) ฉากหลังยิ่งฉากหลังอยู่ไกล ชัดตื้นยิ่งมาก
การถ่ายภาพฉากหลังเป็นสิ่งที่สำคัญไม่แพ้วัตถุที่เราถ่ายนะครับ บ่อยครั้งที่เรามักหลงลืมที่จะให้ความสำคัญกับฉากหลัง ทำให้ภาพที่ได้มานั้นเสียไป กาทำภาพชัดตื้นก็ต้องเลือกฉากหลังครับถ้าฉากหลังอยู่ใกล้ๆกับวัตถุที่จะถ่ายยังไงมันก็ดูรกครับ แถมยังทำให้เกิดชัดตื้นได้ยากอีกด้วย แต่ถ้าเราเลือกฉากหลังที่อยู่ไกลขึ้น ฉากหลังก็จะเบลอง่ายขึ้น วัตถุที่เราถ่ายก็จะเด่นขึ้นมาครับ
5) ขนาดของเซนเซอร์รับภาพยิ่งเซนเซอร์ใหญ่ ชัดตื้นยิ่งมาก
ขนาดของเซนเซอร์รับภาพก็มีผลอย่างมากครับ ยกตัวอย่างเช่น กล้องคอมแพคที่มีเซนเซอร์รับภาพขนาดเล็กมากๆ ประมาณครึ่งเดียวของเหรียญ 25 สตางค์ เวลาเราถ่ายภาพมักจะได้ภาพชัดลึกหรือภาพที่ชัดทั่วทั้งภาพเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งแตกต่างกับกล้อง DSLR ที่มีเซนเซอร์รับภาพขนาดใหญ่กว่ามาก ทำให้กล้อง DSLR เหล่านี้ถ่ายภาพชัดตื้นได้ง่ายกว่ามาก